زمینه و هدف: دیسمنوره اولیه یا قاعدگی دردناک، یکی از متداول‌ترین شکایات و مشکلات زنان در سراسر جهان بشمار می‌آید. با توجه به تأثیر بتا-اندورفین بر تقلیل درد قاعدگی، هدف از تحقیق حاضر بررسی تأثیر سطح سرمی بتا-اندورفین بر درد ناشی از دیسمنوره اولیه به دنبال یک‌دوره تمرینات هوازی همراه با مصرف زیره‌سبز در دختران غیر ورزشکار است. روش‌شناسی: تحقیق حاضر از نوع کارآزمائی بالینی است. 26 نفر از دختران 18 تا 25 ساله مبتلا به دیسمنوره متوسط تا شدید، در دو گروه A وB تقسیم شدند. گروه A در 3 روز اول قاعدگی، کپسول زیره سبز و گروه B کپسول دارونما مصرف کردند. از روز چهارم، هر دو گروه در 4 هفته تمرین ایروبیک (هرهفته، 4جلسه، هر جلسه 60-45 دقیقه با شدّت 75-60 درصد حداکثر اکسیژن مصرفی) شرکت کرده و با شروع دوره قاعدگی بعدی، کپسول‌ها بین دو گروه جابه جا شد. اندازه‌گیری بتا-اندورفین نیز، در روز 3 قاعدگی اول و بعدی انجام شد. از آزمون t تست دو نمونه‌ای وابسته و مستقل برای برآورد تغییرات درون‌گروهی و بین‌گروهی بتا-اندورفین و آزمون همبستگی پیرسون، جهت برآورد رابطه بین متغیرهای تحقیق استفاده شد. یافته‌ها: تمرینات ایروبیک به تنهایی (009/0P=) و در ترکیب با زیره سبز ( 9/0 P=) موجب افزایش معنی‌دار سطح بتا- اندورفین شد؛ اما تغییر معنی‌دار این شاخص پس از مصرف زیره‌سبز مشاهده نگردید (003/0P=). نتیجه‌گیری: اجرای تمرین ایروبیک موجب ترشح بیشتر هورمون بتا-اندورفین شده و احتمالاً از این طریق، بر کاهش درد قاعدگی مؤثر است؛ اما زیره سبز بر این هومورن تأثیر معنی‌داری نداشت و احتمال دارد از طریق ساز و کار دیگری موجب کاهش درد قاعدگی شود.
