1استادیار گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهراء
2دانش‌آموخته رشته تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش، گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشگاه الزهراء
چکیده
قانون‌گریزی پدیده‌ای است که همهی کشورهای جهان به‌گونه‌ای با آن مواجه هستند. نظم اجتماعی، فرهنگ عمومی، آموزش و قانونمداری مقوله‌هایی به هم تنیده هستند که به‌سختی می‌توان بر تقدم و تأخر یکی از آن‌ها نظر داد اما باید پذیرفت که قانون و حاکمیت آن نقش محوری در جامعه را دارد و تخطی از آن می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به جامعه بزند. افزون بر این، فرهنگی که در اثر این قانون‌گریزی و رایج شدن آن در جامعه به وجود می‌آید، بسیار خطرناک‌تر بوده و پدیده‌ای درونی است که از خود تغذیه می‌کند. این پژوهش با هدف شناسایی الگوهای آسیب‌زای ناشی از قانون‌گریزی در نظام آموزش عالی است و در پی پاسخ به این پرسش است که قانون‌گریزی در دانشگاه به چه صورت انجام می‌شود و واکنش در برابر انواع قانون‌شکنی چیست؟ این مقاله از نوع کیفی بوده و نوعی مطالعهی توصیفی و تحلیلی محسوب می‌شود. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که عدم تبعیت از قانون در دانشگاه‌ها بیشتر در موارد آموزشی و پژوهشی است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به سندسازی علمی، ایده و مقاله دزدی، پایان‌نامه نویسی و پژوهش نویسی توسط گروه‌های حرفه‌ای و سوءاستفاده از موقعیت توسط اساتید اشاره کرد. مصادیق قانون‌گریزی در دانشگاه عمدتاً از نوع نرم بوده و عکس‌العمل قانونی را در پی ندارد و به‌صورت عرف رایج در محیط دانشگاهی درآمدهاست.
